Theo Boderlex, Liên minh châu Âu đang có kế hoạch gia hạn thêm 3 năm biện pháp tự vệ với thép nhập khẩu, một động thái chưa từng có trong lịch sử phòng vệ thương mại của EU.

EU có kế hoạch gia hạn biện pháp tự vệ đối với thép nhập khẩu thêm 3 năm nữa

Theo Boderlex, Liên minh châu Âu đang có kế hoạch gia hạn thêm 3 năm biện pháp tự vệ với thép nhập khẩu, một động thái chưa từng có trong lịch sử phòng vệ thương mại của EU.

Động thái này diễn ra bất chấp những nghi ngờ ban đầu của chính Ủy ban Thương mại về việc gia hạn. Tình hình thị trường thép ở EU và việc Hoa Kỳ không dỡ bỏ các điều kiện ban đầu để áp dụng biện pháp tự vệ đã gây khó khăn về mặt chính trị khi đưa ra các quyết định khác.

Brussels đã thông báo cho WTO về các biện pháp phòng vệ thép vào tuần đầu tháng 5 là họ đang lên kế hoạch cho việc gia hạn này. Tuần này EU sẽ tổ chức tham vấn các nhà xuất khẩu thép chính ở Geneva, cụ thể là Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ukraine, Ấn Độ, Trung Quốc và Hàn Quốc. Dự kiến sẽ có quyết định cuối cùng trong Hội đồng ở Brussels vào thứ Sáu ( 18/5).

Ủy ban biện minh cho động thái này bởi thực tế  mức lợi nhuận và sản lượng thép ở EU ở mức thấp kể từ năm 2019. Tình hình này vẫn tiếp diễn bất chấp biện pháp tự vệ với hàng  nhập khẩu áp dụng từ năm 2018.

Thị phần của các nhà sản xuất thép ngoài  EU tiếp tục tăng, thị phần nhập khẩu so với sản xuất trong nước đạt mức cao kỷ lục 20,3% vào năm 2020 theo đệ trình của EU lên WTO tại Geneva do Borderlex công bố. Con số tương tự chỉ là 7,5% trong năm 2013, theo cùng một tài liệu.

Điều này cũng diễn ra mặc dù nhập khẩu thép đã giảm đáng kể trong 3 năm qua. Năm 2020, “nhập khẩu - bao gồm cả bán thành phẩm - vào EU giảm so với cùng kỳ năm trước trong quý 3 ( - 25,4%) và trở lại trong quý 4 (-6%). Đây là kết quả của nhu cầu thép cực kỳ yếu ở EU, cùng với ảnh hưởng của các biện pháp tự vệ thép của EU ”, nhóm vận động hành lang ngành thép Eurofer lưu ý trong báo cáo thường niên mới nhất về tình hình của ngành.

Nỗi sợ hãi về khả năng cạnh tranh đối với ngành

Tuy nhiên, động thái của EU được đưa ra khi hoạt động kinh tế phục hồi và giá thép tăng cao. Một số nhà sản xuất châu Âu phải đối mặt với áp lực gay gắt từ tình trạng thiếu thép đầu vào và giá tăng.

CLEPA, một tổ chức cung cấp phụ tùng ô tô ở Brussels cho biết theo biện pháp tự vệ thép hiện hành, “các nhà cung cấp ô tô hiện đang tuân theo hạn ngạch nhập khẩu hàng quý đối với một số loại thép. Các khoản phân bổ này đôi khi cạn kiệt trong vòng vài ngày kể từ khi kỳ kế toán bắt đầu, buộc các nhà cung cấp phải trả thêm thuế lên tới 25% và hạn chế khả năng cạnh tranh của họ với các khu vực khác ”.

Tổng thư ký của nhóm, Sigrid de Vries, nói trong một tuyên bố với báo chí rằng “việc tiếp tục áp dụng công cụ tự vệ, chỉ mở rộng hạn ngạch liên quan ở mức tối thiểu không phục vụ lợi ích của toàn bộ nền kinh tế EU, và vào thời điểm các nhà cung cấp đang gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ khối lượng thép trong thời gian dài ”.

Các quan chức thương mại EU không mấy mặn mà với việc gia hạn biện pháp tự vệ đối với thép. Các rào cản pháp lý cần giải quyết để duy trì tuân thủ WTO thậm chí còn trở nên chặt chẽ hơn so với các rào cản pháp lý đã có theo luật WTO. Thổ Nhĩ Kỳ đã đệ đơn khiếu nại pháp lý chống lại biện pháp tự vệ nhập khẩu, mặc dù vẫn chưa có báo cáo của ban hội thẩm.

Thuế thép Mục 232 kéo dài

Về mặt chính trị, lý do ban đầu cho việc áp thuế thép Mục 232 của Mỹ tự vệ với thép vẫn chưa chấm dứt.

Chính quyền Biden đã tiếp tục ban hành mức thuế 25% liên quan đến an ninh quốc gia đối với thép và nhôm nhập khẩu từ khắp nơi trên thế giới - và cả với EU. Thuế quan biện minh cho việc áp dụng biện pháp tự vệ mang tính phòng ngừa vì EU lo ngại thị trường thế giới sẽ tràn ngập và nguyên liệu đầu vào giá rẻ sẽ gây bất ổn cho thị trường nội địa ở châu Âu. EU hiện đang gặp khó khăn trong việc thuyết phục Washington loại bỏ các biện pháp này.
Nguồn: Thương vụ Việt Nam tại EU, Bỉ và Luxembourg