Theo một cuộc khảo sát năm 2020 của công ty nghiên cứu thị trường PwC, tác động của đại dịch Covid-19 và căng thẳng thương mại tiếp diễn giữa Trung Quốc và Mỹ đang thúc đẩy các công ty đánh giá lại chuỗi cung ứng toàn cầu của họ.
Cuộc khảo sát cho thấy 16% các công ty Mỹ hoạt động tại Trung Quốc đang cân nhắc các phương án điều chỉnh hoạt động sản xuất và cung ứng bên trong Trung Quốc, một phần bên ngoài hoặc hoàn toàn bên ngoài Trung Quốc.
Các lựa chọn mới
Mexico và các quốc gia Châu Á có chi phí sản xuất thấp (LCC) đang được các tập đoàn đa quốc gia xem xét lựa chọn cho quá trình thay thế hoặc mở rộng chuỗi cung ứng ra ngoài Trung Quốc, với chi phí hoạt động ước tính giảm trung bình 23% nếu các công ty chuyển đến Mexico và 24% nếu các công ty chuyển sang các thị trường có chi phí thấp khác.
Mexico có thể sẽ là lựa chọn cho các nhà sản xuất Bắc Mỹ, đặc biệt khi USMCA mới có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2020, mang lại sự chắc chắn về mặt pháp lý cho việc tiếp cận thị trường Hoa Kỳ đối với Canada và Mexico.
Khả năng phục hồi, cải thiện trải nghiệm khách hàng cũng như chi phí chuyển trụ sở, rủi ro và thời gian hoàn thành quá trình chuyển dịch… được coi là những tiêu chí cho quá trình chuyển đổi chuỗi cung ứng đến các địa điểm thay thế bên ngoài Trung Quốc đại lục.
Các thị trường chi phí thấp đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện cơ sở nhà cung cấp và lực lượng lao động sản xuất của họ trong ba năm qua.
Các công ty sản xuất giày như Croc, máy làm mát bia Yeti, máy hút Roomba và camera GoPro đã và đang mở rộng sản xuất hàng hóa ra bên ngoài Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc.
Nhà sản xuất đồ nội thất, Lovesac Co. đã giảm sản xuất tại Trung Quốc từ 75% xuống 60% tổng sản lượng kể từ đầu năm 2020, chuyển sản xuất sang Việt Nam. Shawn Nelson, giám đốc điều hành của Lovesac cho biết có kế hoạch ngừng sản xuất ở Trung Quốc vào cuối năm nay.
Apple Inc. cũng đang xem xét chuyển địa điểm lắp ráp cuối cùng một số thiết bị của mình ra khỏi Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ.
Sản xuất hàng hóa y tế, đặc biệt là các sản phẩm bảo vệ cá nhân có thể được đưa về thị trường nội địa nhờ các khoản vay chi phí thấp, trợ cấp tài chính và hợp đồng dài hạn trong sản xuất công nghiệp. Các công ty vận tải sẽ tổ chức lại chuỗi cung ứng của họ để giảm bớt sự tiếp xúc với các nhà cung cấp nguồn hàng đơn lẻ.
Tuy nhiên, Mexico và Việt Nam cần cải thiện môi trường kinh doanh tổng thể của mình nếu họ thực sự tận dụng được sự thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Cả hai đều xếp hạng thấp hơn Trung Quốc trên bảng Chỉ số Kinh doanh Dễ dàng của Ngân hàng Thế giới. Cơ sở hạ tầng chưa đầy đủ và các vấn đề an ninh nội địa ở Mexico cũng như những hạn chế về cơ sở hạ tầng và thủ tục hải quan ở Việt Nam cần được giải quyết. Cả hai quốc gia đều cần cải thiện nguồn lao động có kỹ năng của mình bằng cách đầu tư vào giáo dục và đào tạo nếu họ muốn tiến vào chuỗi giá trị toàn cầu công nghệ cao.
Vai trò của thị trường Trung Quốc trong quá trình chuyển dịch chuỗi cung ứng
Kết quả của cuộc khảo sát PwC được hỗ trợ bởi nghiên cứu từ BakerMcKenzie, tập trung vào dữ liệu của các chuyên gia toàn cầu được đối chiếu trên 350 danh mục sản phẩm và 150 quốc gia. Quan hệ thương mại Mỹ-Trung xấu đi đồng nghĩa với việc Trung Quốc đã mất thị phần xuất khẩu toàn cầu với tốc độ nhanh trong năm 2019.
Các công ty ngày càng áp dụng chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, trong đó Đông Nam Á chứng kiến năng lực sản xuất, bao gồm đất đai, lao động và logistics, xác định tiềm năng tăng trưởng trung tâm chuỗi cung ứng.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là một thị trường mới nổi với nhiều thế mạnh và có tầm quan trọng đối với các lĩnh vực chính như công nghiệp, sản xuất và vận tải, và các ngành năng lượng, khai thác mỏ và cơ sở hạ tầng.
Các công ty đa quốc gia nước ngoài đang sử dụng Trung Quốc làm cơ sở sản xuất cũng tận dụng luôn thị trường tiêu thụ rộng lớn của họ.
Ngoài ra, thị phần xuất khẩu toàn cầu của Trung Quốc đã tăng ở hầu hết các ngành hàng. Khoảng 65% số người trả lời Khảo sát về niềm tin kinh doanh của Phòng Thương mại Châu Âu vào tháng 6 năm 2020 cho biết Trung Quốc vẫn nằm trong số những điểm đến hàng đầu của họ để đầu tư mới.
Chi tiết nhấn vào xem tại Báo cáo thị trường logistics Trung Quốc số tháng 9/2020
Cuộc khảo sát cho thấy 16% các công ty Mỹ hoạt động tại Trung Quốc đang cân nhắc các phương án điều chỉnh hoạt động sản xuất và cung ứng bên trong Trung Quốc, một phần bên ngoài hoặc hoàn toàn bên ngoài Trung Quốc.
Các lựa chọn mới
Mexico và các quốc gia Châu Á có chi phí sản xuất thấp (LCC) đang được các tập đoàn đa quốc gia xem xét lựa chọn cho quá trình thay thế hoặc mở rộng chuỗi cung ứng ra ngoài Trung Quốc, với chi phí hoạt động ước tính giảm trung bình 23% nếu các công ty chuyển đến Mexico và 24% nếu các công ty chuyển sang các thị trường có chi phí thấp khác.
Mexico có thể sẽ là lựa chọn cho các nhà sản xuất Bắc Mỹ, đặc biệt khi USMCA mới có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2020, mang lại sự chắc chắn về mặt pháp lý cho việc tiếp cận thị trường Hoa Kỳ đối với Canada và Mexico.
Khả năng phục hồi, cải thiện trải nghiệm khách hàng cũng như chi phí chuyển trụ sở, rủi ro và thời gian hoàn thành quá trình chuyển dịch… được coi là những tiêu chí cho quá trình chuyển đổi chuỗi cung ứng đến các địa điểm thay thế bên ngoài Trung Quốc đại lục.
Các thị trường chi phí thấp đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện cơ sở nhà cung cấp và lực lượng lao động sản xuất của họ trong ba năm qua.
Các công ty sản xuất giày như Croc, máy làm mát bia Yeti, máy hút Roomba và camera GoPro đã và đang mở rộng sản xuất hàng hóa ra bên ngoài Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc.
Nhà sản xuất đồ nội thất, Lovesac Co. đã giảm sản xuất tại Trung Quốc từ 75% xuống 60% tổng sản lượng kể từ đầu năm 2020, chuyển sản xuất sang Việt Nam. Shawn Nelson, giám đốc điều hành của Lovesac cho biết có kế hoạch ngừng sản xuất ở Trung Quốc vào cuối năm nay.
Apple Inc. cũng đang xem xét chuyển địa điểm lắp ráp cuối cùng một số thiết bị của mình ra khỏi Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ.
Sản xuất hàng hóa y tế, đặc biệt là các sản phẩm bảo vệ cá nhân có thể được đưa về thị trường nội địa nhờ các khoản vay chi phí thấp, trợ cấp tài chính và hợp đồng dài hạn trong sản xuất công nghiệp. Các công ty vận tải sẽ tổ chức lại chuỗi cung ứng của họ để giảm bớt sự tiếp xúc với các nhà cung cấp nguồn hàng đơn lẻ.
Tuy nhiên, Mexico và Việt Nam cần cải thiện môi trường kinh doanh tổng thể của mình nếu họ thực sự tận dụng được sự thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Cả hai đều xếp hạng thấp hơn Trung Quốc trên bảng Chỉ số Kinh doanh Dễ dàng của Ngân hàng Thế giới. Cơ sở hạ tầng chưa đầy đủ và các vấn đề an ninh nội địa ở Mexico cũng như những hạn chế về cơ sở hạ tầng và thủ tục hải quan ở Việt Nam cần được giải quyết. Cả hai quốc gia đều cần cải thiện nguồn lao động có kỹ năng của mình bằng cách đầu tư vào giáo dục và đào tạo nếu họ muốn tiến vào chuỗi giá trị toàn cầu công nghệ cao.
Vai trò của thị trường Trung Quốc trong quá trình chuyển dịch chuỗi cung ứng
Kết quả của cuộc khảo sát PwC được hỗ trợ bởi nghiên cứu từ BakerMcKenzie, tập trung vào dữ liệu của các chuyên gia toàn cầu được đối chiếu trên 350 danh mục sản phẩm và 150 quốc gia. Quan hệ thương mại Mỹ-Trung xấu đi đồng nghĩa với việc Trung Quốc đã mất thị phần xuất khẩu toàn cầu với tốc độ nhanh trong năm 2019.
Các công ty ngày càng áp dụng chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, trong đó Đông Nam Á chứng kiến năng lực sản xuất, bao gồm đất đai, lao động và logistics, xác định tiềm năng tăng trưởng trung tâm chuỗi cung ứng.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là một thị trường mới nổi với nhiều thế mạnh và có tầm quan trọng đối với các lĩnh vực chính như công nghiệp, sản xuất và vận tải, và các ngành năng lượng, khai thác mỏ và cơ sở hạ tầng.
Các công ty đa quốc gia nước ngoài đang sử dụng Trung Quốc làm cơ sở sản xuất cũng tận dụng luôn thị trường tiêu thụ rộng lớn của họ.
Ngoài ra, thị phần xuất khẩu toàn cầu của Trung Quốc đã tăng ở hầu hết các ngành hàng. Khoảng 65% số người trả lời Khảo sát về niềm tin kinh doanh của Phòng Thương mại Châu Âu vào tháng 6 năm 2020 cho biết Trung Quốc vẫn nằm trong số những điểm đến hàng đầu của họ để đầu tư mới.
Chi tiết nhấn vào xem tại Báo cáo thị trường logistics Trung Quốc số tháng 9/2020
